Ludzie wynoszą pierwsze i najbardziej kształtujące ich przyszłość wzorce zachowań i relacji z domu. Często podświadomie dążymy właśnie do tego, co zaobserwowaliśmy i czego się nauczyliśmy w dzieciństwie od swoich rodziców.

Niestety w rodzinach dysfunkcyjnych i alkoholowych dzieci nie doświadczają zaufania, akceptacji, bliskości, bezpieczeństwa i pełni miłości. W efekcie wykształca się tzw. syndrom Dorosłego Dziecka Alkoholika, który zaburza funkcjonowanie w wielu sferach życia.

W tym artykule skupimy się na kwestii, jak wygląda osoba DDA w związku – jak buduje relacje, jakich ludzi przyciąga do siebie oraz jak może przełamać negatywne schematy wyuczone od swoich rodziców.

Cechy osób z DDA

DDA to termin, który określa osoby pochodzące z tzw. rodzin alkoholowych, czyli domostw, w których przynajmniej jeden rodzin był uzależniony od alkoholu. Dorastanie w takim środowisku powoduje szereg zaburzeń emocjonalnych i psychicznych. Osoby pochodzące z rodzin dysfunkcyjnych cierpią w swoim dorosłym życiu na takie problemy, jak:

• niskie poczucie własnej wartości,
• duża tendencja do samokrytyki,
• lęk przed bliskością,
• ciągła potrzeba akceptacji i uznania,
• przekładanie lojalności ponad własne dobro,
• tendencja do kłamania,
• lęk przed odrzuceniem,
• błędne schematy zachowania i reagowania na niektóre bodźce,
• problemy w nawiązywaniu trwałych relacji.

Zaniedbane dziecko, któremu nie zapewniono podstawowych potrzeb, uczy się niezdrowych i nieefektywnych metod radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Te reakcje behawioralne oraz błędne mniemanie o samym sobie i świecie zewnętrznym utrudniają osiągnięcie szczęścia i satysfakcji w późniejszym życiu.

Czy związek z DDA jest możliwy?

Powyższe objawy dość jasno wskazują na trudności, które mogą się pojawić podczas prób budowania więzi z osobą DDA w życiu dorosłym. Dotyczy to szczególnie związków intymnych, ale też przyjacielskich i relacji pomiędzy rodzicem a dzieckiem.

Choć związek z Dorosłym Dzieckiem Alkoholika nie jest łatwy, jak najbardziej można żyć z taką osobą i stworzyć razem zdrową, satysfakcjonującą relację. Wymaga to sporo pracy nad sobą i przepracowania trudnych doświadczeń przez DDA.

Natomiast osoby wchodzące z nimi w relacje powinny przede wszystkim wykazać się cierpliwością, akceptacją, delikatnością i otwartością na przeżycia swojego partnera. Jednocześnie w stałym związku nigdy nie należy zapominać o sobie ani przekładać własnego komfortu psychiczny na dalszy plan. Konieczne są częste, szczere rozmowy na ten temat; warto też rozważyć wspólny udział w terapii, która pomoże zbudować satysfakcjonujący, szczęśliwy związek.

DDA w relacjach z innymi – Dorosłe Dzieci Alkoholików a budowanie bliskości i zaufania

Trudności, jakie napotykają DDA w związku, wynikają z tego, że wzorce i modele relacji, jakich nauczyli się w domu, są nieefektywne i niezdrowe. Będąc w związku, osoby DDA mogą (świadomie lub nie) sabotować nawet najlepiej układającą się relację. Wynika to z poczucia, że nie zasługuje się na miłość. Osoby z tym syndromem wykazują niespójne zachowania – jednego dnia mogą być wymarzonym, idealnym partnerem, a drugiego oskarżać drugą osobę o wyimaginowane problemy. Takie toksyczne zachowanie może też być spowodowane strachem przed porzuceniem.

Postawa DDA w stosunku do partnera i miłości zależy od indywidualnych przeżyć i predyspozycji. Niektórzy boją się intymności z obawy, że ktoś może odkryć ich wady, skrzywdzić i odejść. Sami nie chcą nikogo zranić, przez co unikają jakiejkolwiek bliskości i okazywania uczuć. Budują wokół siebie bariery, przez które nie da się przebić.

Innym schematem zachowania jest całkowite przeciwieństwo – zbyt intensywne okazywanie miłości. U osób, które nie doświadczyły w dzieciństwie dostatecznie dużo uwagi, zrozumienia, poczucia bezpieczeństwa i wzajemnego kochania istnieje ogromny deficyt uczuć. Osoby dorastające w takich warunkach mogą próbować nadrobić te braki w dorosłości i oczekuje ze strony drugiej osoby tak samo dużego zaangażowania. Taka zaborcza miłość również nie przypomina zdrowego związku – druga osoba staje się przedmiotem posiadania o zaniżonej autonomii.

Największym błędem rozumowania osób DDA jest kształtowanie wyidealizowanego obrazu związku oraz wiara, że miłość ich odmieni i uleczy. Choć może złagodzić pewne rany, to nie naprawi szkód wyrządzonych przez skrywane emocje i krzywdy. Najważniejsze jest przepracowanie trudnych doświadczeń z przeszłości przez liczne szczere rozmowy i terapię.

Bliskiej osobie z DDA należy okazać wsparcie, cierpliwość i wyrozumiałość, lecz bez ignorowania własnych potrzeb. Nigdy nie należy traktować siebie i partnera jak jedność. Najtrudniejsze jest znalezienie równowagi pomiędzy wspólnym dążeniem do zbudowania zdrowej relacji a dbania o własne samopoczucie i rozróżnianie swoich indywidualnych celów, dążeń i problemów, o których nie wolno zapominać.

Jakich partnerów wybierają DDA?

Dorosłe Dzieci Alkoholików często wybierają partnerów, którzy nie odbiegają od wzorców zaobserwowanych w domu rodzinnym. Wiele osób DDA wchodzi w związek z osobami niestabilnymi, o niespójnych zachowaniach, które utrudniają budowanie więzi.

Mogą też wybierać osoby uzależnione. Wynika to z tendencji do obwiniania niepijącego rodzica i tworzenia dla siebie próby „naprawy” błędów rodzica. Takie osoby mają błędne przekonanie, że prawdziwa miłość oznacza rozumienie i obarczanie się naprawą problemów małżonka.

Osoby DDA a wychowywanie dzieci

Nic dziwnego, że osoby DDA mogą też mieć trudności z odnalezieniem się w roli rodzica. Po narodzinach wyraźniej wracają wspomnienia o rodzicu alkoholiku i mogą pojawiać się obawy przed skrzywdzeniem własnego dziecka. Mimo dobrych chęci napotykają problemy z rozmawianiem ze swoimi dziećmi, pomaganiem im w rozwiązywaniu wyzwań, a nawet okazywaniem im miłości. Czasem pojawiają się tendencje do agresji.

Wiele osób po traumatycznym dzieciństwie w ogóle nie chce mieć dzieci lub decyduje się na nie dopiero po 30. roku życia. Wynika to ze strachu przed niesprawdzeniem się jako rodzic i przeniesieniem zachowań zaobserwowanych we własnym domu na kolejne pokolenie.

Przeciwną tendencją jest (podobnie jak podczas szukania miłości) wiara w to, że własne dziecko jest w stanie wyleczyć traumy. Osoby DDA mogą żyć w przeświadczeniu, że we własnej rodzinie naprawią wszystkie błędy swoich rodziców i stworzą idealną ostoję bezpieczeństwa, miłości i akceptacji. Często ciąża lub narodziny dziecka stanowią główną motywację do rozpoczęcia terapii. Najlepiej zacząć leczenie jak najwcześniej, aby mieć pewność, że negatywne, krzywdzące schematy nie będą powtarzane.

Jak pomóc osobie z syndromem DDA? Rola terapii i wsparcia

Osoby DDA często mają trudności z zaufaniem i bliskością. Mogą nawet wykazywać strach przed intymnością. Dlatego bardzo ważne są częste rozmowy i okazywanie wsparcia. Relacje powinny być budowane stopniowo, na solidnych fundamentach, z uwzględnieniem potrzeb i odczuć swojego partnera. Ważne jest aktywne okazywanie akceptacji, miłości i zaangażowania. Warto pamiętać o tym, że DDA mają trudności z radzeniem sobie ze strachem przed porzuceniem, a jednocześnie mogą mieć poczucie niezasługiwania na miłość.

Istotną rolę pełni psychoedukacja obu stron, która pozwoli w pełni zrozumieć istotę problemu wychowywania się w rodzinie z problemem alkoholowym oraz radzenia sobie ze skutkami takiego dzieciństwa.

Niska samoocena, problemy z zaufaniem, tendencja do bezpodstawnego rzucania oskarżycielskich słów oraz brak poczucia akceptacji – z tym wszystkim może pomóc psychoterapia. Długoterminowe leczenie pozwala zrozumieć mechanizmy tego zachowania, źródła ciągłego poczucia zagrożenia i problemów z budowaniem trwałych relacji.

W Wellbee znajdziesz najlepszych specjalistów doświadczonych w pracy z osobami wychowanymi przez rodziców z chorobą alkoholową. Jeżeli problem ten dotyczy Ciebie lub kogoś z Twoich bliskich, skontaktuj się z nami. Nasi konsultanci przekierują Cię do odpowiedniego terapeuty, aby jak najszybciej zacząć pracę nad leczeniem szkodliwych schematów. Wymaga to dużo zaangażowania i wyrzeczeń, lecz da się pozostawić to, co działo się w domu daleko w przeszłości oraz zacząć cieszyć się życiem i satysfakcjonującą relacją partnerską.