Rozwój zawodowy

Czy to już wypalenie zawodowe? Sprawdź nową definicję WHO.

2 grudzień 2020
4 min czytania
Wypalenie zawodowe to przepaść, w którą spycha nas nasze naturalne dążenie do perfekcjonizmu. WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia przeanalizowała dokładnie ten problem. Od 2022 roku ma obowiązywać nowa definicja wypalenia zawodowego. Co więcej, jej wprowadzenie wiąże się z możliwością uzyskania L4 z tego powodu. Jak wypalenie zawodowe będzie definiowane już niebawem?   Czym jest wypalenie zawodowe? Choć świadomość istnienia zjawiska wypalenia zawodowego i jego skutków była przedmio
Czy to już wypalenie zawodowe? Sprawdź nową definicję WHO.
Spis treści

Wypalenie zawodowe to przepaść, w którą spycha nas nasze naturalne dążenie do perfekcjonizmu. WHO, czyli Światowa Organizacja Zdrowia przeanalizowała dokładnie ten problem. Od 2022 roku ma obowiązywać nowa definicja wypalenia zawodowego. Co więcej, jej wprowadzenie wiąże się z możliwością uzyskania L4 z tego powodu. Jak wypalenie zawodowe będzie definiowane już niebawem?

 

Czym jest wypalenie zawodowe?

Choć świadomość istnienia zjawiska wypalenia zawodowego i jego skutków była przedmiotem dyskusji w społeczeństwie od wielu lat, to pierwsze wzmianki o definicji “wypalenia zawodowego” znajdziemy dopiero w latach 70. XX wieku, w pracach amerykańskiego psychologa Herberta J.Freudenbergera. Freudenberger jako pierwszy użył terminu “wypalenie” w 1974 roku i określił je jako:

stan zmęczenia czy frustracji wynikający z poświęcenia się jakiej sprawie, sposobowi życia lub związkowi, co nie przyniosło oczekiwanej nagrody.

Definicję Freudenbergera uzupełniała, w kolejnych latach, inna badaczka Christina Maslach (profesor psychologii). Jej interpretacja zjawiska opisuje wypalenie zawodowe jako:

proces postępującego wyczerpania emocjonalnego, depersonalizacji i obniżonego poczucia dokonań osobistych

Czy wypalenie zawodowe wynika z nadmiaru obowiązków?

Pod koniec lat 90. Maslach rozszerzyła swoją definicję, uznając, że wypalenie zawodowe jest skutkiem zbyt dużych obowiązków w pracy, przy jednoczesnym braku możliwości kontroli i podejmowania decyzji, niedostatecznego wynagrodzenia, braku sprawiedliwości i konfliktów wartości.

Wyraźnie stwierdziła, że to przede wszystkim problem zawodowy i w znacznym stopniu ponoszą za niego odpowiedzialność struktury organizacyjne. Maslach stworzyła także Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego (Maslach Burnout Inventory – MBI), który jest najczęściej używanym narzędziem do pomiaru wypalenia zawodowego.

W literaturze spotyka się jeszcze jedną definicję, stworzoną przez Schaufelego i Enzmanna:

chroniczny negatywny stan psychiczny, wynikający z pracy zawodowej, mogący rozwinąć się u każdej zdrowej psychicznie osoby, a manifestujący się postępującym wyczerpaniem, następnie wzrastającym zniechęceniem, spadkiem skuteczności działań własnych, słabnącą motywacją do osiągnięć oraz wzrostem negatywnych postaw i zachowań utrudniających przystosowanie do pracy

 

Wypalenie zawodowe jako problem medyczny

Wypalenie zawodowe to syndrom rozumiany jako wynikający z chronicznego stresu w miejscu pracy, któremu nie udało się skutecznie opanować. Charakteryzuje się 3 wymiarami:

  • uczucie wyczerpania lub wyczerpania energii;
  • zwiększony dystans psychiczny do wykonywanej pracy lub poczucie negatywizmu lub cynizmu związane z wykonywaną pracą;
  • zmniejszona skuteczność zawodowa.

Wypalenie zawodowe odnosi się konkretnie do zjawisk w kontekście zawodowym i nie powinno być stosowane do opisu doświadczeń z innych dziedzin życia.

(źródło: https://www.who.int/news/item/28-05-2019-burn-out-an-occupational-phenomenon-international-classification-of-diseases).

Powyżej zacytowano opis wypalenia zawodowego przygotowany do najnowszej edycji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11), czyli medycznej klasyfikacji, sporządzonej przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). Jej jedenasta wersja, w której rozszerzono definicję wypalenia zawodowego, wejdzie w życie 1 stycznia 2022 roku.

Stan wyczerpania życiowego, a zawodowe wypalenie

Poprzednia definicja klasyfikowała wypalenie zawodowe jako „stan wyczerpania życiowego”. Tym razem wypalenie sklasyfikowano jako syndrom zawodowy, który wpływa na stan zdrowia i może wymagać wsparcia lekarza.

Wspomniana wcześniej Christina Maslach w swoich badaniach podkreślała, że nie należy bagatelizować wypalania zawodowego, które z czasem może stać się problemem klinicznym, wymagającym pomocy lekarskiej – kompleksowej pomocy psychologicznej.

Tymbardziej, że konsekwencje mogą dotknąć także bezpośrednie otoczenie osoby dotkniętej syndromem, przyczyniać się do niekorzystnego wpływu na życie rodzinne, ale także na organizację (zwolnienia chorobowe, pogorszenie relacji między pracownikami, mniejsza produktywność, zmiany kadrowe i koszty wdrożenia nowego pracownika)

Do tej pory, w społeczeństwie, powszechne było traktowanie wypalenia zawodowego jako zwykłej „wymówki”.

Zmiana definicji wypalenia zawodowego od 2022 roku

Zmiana definicji WHO może przyczynić się do zmiany tej opinii i zwiększenia świadomości dotyczącej konsekwencji, jakie niesie za sobą wypalenie. Jednocześnie daje nadzieję na większe możliwości w diagnostyce i uzasadnienie dla pomocy psychologicznej.

WHO określiła, że wypalenie zawodowe to „syndrom”, czynnik wpływający na stan zdrowia, który może być podstawą do udzielenia pomocy medycznej, ale nie jest klasyczną jednostką chorobową i nie będzie mogło stanowić podstawy wydania zwolnienia lekarskiego (choć według ekspertów określenie „syndrom” otwiera ścieżkę do klasyfikacji wypalenia jako choroby zawodowej).
Zmiana definicji może oznaczać, że WHO będzie dążyło do opracowania wytycznych dotyczących wsparcia zdrowia psychicznego w miejscu pracy.

Psychoterapia on-line w walce z wypaleniem zawodowym

Aktualna sytuacja, spowodowana epidemią i obostrzeniami, degraduje nasz work-life balance. Do tej pory pracę i dom staraliśmy się oddzielać grubą kreską w postaci powrotu do domu. Teraz gdy nagle zostaliśmy zmuszeni do pracy z domu, konieczność stałej opieki nad dziećmi, obowiązków domowych, przy jednoczesnym byciem „w pracy”, byciem online, zmiksowała się ze wszystkimi zmartwieniami towarzyszącymi epidemii i jednocześnie zintensyfikowała wszystko to, co powoduje wypalenie zawodowe.

Kryzys psychiczny dosłownie za rogiem?

Wiele osób traci poczucie kontroli. Uciekamy do tego i zbyt mocno poświęcamy się pracy. Patrząc na zwalnianych kolegów, przestajemy odczuwać satysfakcję z zawodowych obowiązków. Zaczynamy być zmęczeni. Sfrustrowani.

Choroby i zaburzenia psychiczne to temat, który dopiero w Polsce wychodzi ze sfery ogólnospołecznego tabu. W miejscach pracy tym bardziej. Wiele osób nadal wstydzi się sięgać po pomoc psychologa, szczególnie gdy środowisko pracy ma wobec nich nieprzychylny stosunek.

W takich sytuacjach coraz częściej pomaga psychoterapia on-line. Jej skuteczność udowodniono naukowo (Hofmann i in., 2012; Moritz i in., 2012), zarówno w grupie osób dorosłych (Hofmann i Reinecke, 2010), jak i młodzieży (Stasiak i in., 2016). Z psychoterapii przez internet możecie skorzystać odwiedzając stronę: https://wellbee.pl/

Wellbee - Redakcja Wellbee
Wellbee - Redakcja Wellbee
Redakcja Wellbee
Wellbee.pl to platforma psychoterapii i rozwoju osobistego. Znajdziesz tu wykwalifikowanych specjalistów zdrowia psychicznego oraz materiały psychoedukacyjne. Twoje zdrowie zaczyna się w głowie!

Potrzebujesz terapii lub konsultacji?

+48 22 307 32 24Czynne od poniedziałku do piątku 8-21
Weekendy od 10 do 14

Jesteś w kryzysie, a sytuacja, w której się znajdujesz, zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu?

112Zadzwoń pod numer alarmowy
116 111Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży
Wellbee Sp. z o.o.
ul. Chmielna 2/31
00-020 Warszawa
Znajdziesz nas na: